SDS یا سندرم مرگ ناگهانی در کبوتر و بیماری نیوکاسل

سندرم مرگ ناگهانی چیست؟
عارضه ای است که بیشتر در جوجه کبوترها مخصوصا جوجه های نر اتفاق می افتد-حال چرا بیشتر در جوجه کبوتران- آنهم جوجه های نر؟!
علت این امر رشد سریع جوجه ها می باشد.خوب حال شاید این سوال پیش بیاید که چرا بیشتر در جوجه های نر؟زیرا جوجه های نر بدلیل ترشح برخی از هورمونها-متابولیسم پایه و بطور کلی رشد سریعتر و بیشتری دارند و هر چه رشد سریعتر باشد حیوان بیشتر در معرض خطر این بیماری می باشد.
پرندگان مبتلا دارای ظاهری سالم و چاق هستند و همیشه پس از کالبد گشایی در دستگاه گوارش خود غذا دارند.مرگ در عرض 1 الی 2 دقیقه رخ می دهدو اغلب-حیوان-در حالیکه به پشت افتاده تلف می گردد.
در کالبد گشایی ممکن است قلب-حاوی لخته های خون باشد که احتمالا ناشی از تغییرات پس از مرگ است.پس نمی توان حتما این علامت را بعنوان یکی از علائم اختصاصی sds بشمار آورد.
ریه ها اغلب خیز دارند(یعنی پر از مایعات هستند)که این علامت نیز اختصاصی نمی باشد زیرا وقتی پرنده به پشت می افتد بعلت اینکه ریه ها به قسمت پشت و دنده ها چسبیده اند بر اثر نیروی ثقل زمین-مایعات به پایین نفوذ کرده و ریه ها را پر می کنند.دوستان دقت داشته باشید و قوع این عارضه با افزایش سرعت رشد پرنده-افزایش می یابد.
بنظر می رسددر زمان استفاده از داروهای ضد کوکسیدیایی یونوفوری مانند سالینومایسین-ویرجینیامایسین و ... در جیره غذایی حیوان-sds شیوع بیشتری خواهد داشت-پس دقت داشته باشید-کبوتران نیاز به استفاده از کوکسیدیواستاتها برای پیشگیری از کوکسیدیوز ندارند و تنها هنگامی که برای شما اثبات شد که مبتلا به کوکسیدیوز هستند از داروهای شیمیایی و کوکسیدیو ساید مانند آمپرلیوم به مدت محدود طبق نظر دامپزشک استفاده نمایید.
و جهت پیشگیری از وقوع آن(کوکسیدیوز)حتما دقت داشته باشید که کف لانه کبوتران-حتی المقدور از فضولات پاک بوده و به هیچ عنوان اجازه ندهید بر روی کف لانه و بر روی فضولات آب ریخته شود و یا کف لانه مرطوب باشد زیرا در اینحالت تک یاخته ایمریا براحتی رشد خواهد کرد.
چگونگی پیشگیری:دوستان عزیز از دادن پروتئین اضافی و یا استفاده بی رویه از مکملهای حاوی آمینو اسیدهای ضروری پرهیز کنید زیرا این مواد موجب افزایش رشد بیشتر شده که زمینه را برای وقوع sds مهیا خواهد نمود.
ضایعات کالبد گشایی:خیز و پرخونی عمومی در ریه ها(ریه ها پر از مایع و قرمز و پر خون هستند)-دستگاه گوارش دارای غذاست(یکی از علائم مهم)-کیسه صفرا معمولا خالی است-کبد و کلیه ها اندکی بزرگ شده اند.ممکن است.
قلب حاوی لخته های خون باشد اما بظنها خالی اند و بطن چپ ممکن است تا حدی بزرگ شده باشد.
استفاده از فورازولیدون:استفاده بی رویه از این دارو منجر به کاهش تورین(نوعی آمینو اسید)در بافت قلبی شده که این امر موجب دژنراسیون(تحلیل رفتن و از بین رفتن)عضله قلب حیوان شده و یکی دیگر از عوامل ایجاد کننده sds محسوب می گردد.پس هیچگاه از فورازولیدون بطور بی رویه و سرخود برای پرنده استفاده نکنید.

نتیجه گیری: برخی از دوستان کبوتردار گمان می کنند که هر چه به حیوان دان بیشتری بدهند برای جوجه ها مفیدتر خواهد بود-خیر دوستان چنین نیست زیرا با ارائه دان بیش از حد مورد نیاز به حیوان-پرنده را مستعد به بیماریهای مختلفی از جمله آسیت-sds و ... می نماییم.زیرا حیوان در اثردریافت بیش از حد مواد مغذی-فشار متابولیکی زیادی بر اندامهای درونی آن وارد شده و مشکلاتی را برای پرنده در پی خواهد داشت.

بیماری نیوکاسل:

عامل نیوکاسل:پارامیکسو ویروس.
علائم بالینی: ۱-فلجی ۲-اسهال سبز ۳-پیچ خوردگی گردن به سمت پشت یا در بین پاها
۴-کشیدگی گردن به جلو ۵-لاغری ۶-پرهای ژولیده ۷-افسردگی ۸-عطسه
۹-سرفه
۱۰-آبریزش از چشم و بینی و....
که البته هیچ یک از این علائم اختصاصی نمی باشد.(یعنی ممکن است در بیماریهای دیگر هم دیده شوند.)
ضایعات کالبد گشایی: ۱-پرخونی در نای ۲-تورم کیسه های هوایی ۳-در کبوتران ماده ای که درحال تخمگذاری هستند خونریزی بر روی فولیکولها(زرده ها)
۴-فولیکولها در محوطه شکمی(یعنی زرده های در حال شکل گیری در داخل سیستم مجاری تناسلی به داخل شکم نفوذ می کنند)
ضایعات فوق هم غیر اختصاصی هستند.برای تشخیص تفریقی باید کشت ویروسی انجام شود که خیلی هزینه بر است و معمولا هم انجام نگرفته و برای تشخیص بیماری به علائم بالینی و ضایعات کالبد گشایی بسنده می شود.
پیشگیری از بیماری :۱- تعویض لباسها و کفشها هنگام ورود به پشت بام ۲-شستن دستها
۳-جلوگیری از ورود افراد به پشت بام

۴-جلوگیری از ورود پرندگان آزاد پرواز مثل گنجشک به داخل
لانه ها و سایر اقدامات مدیریتی دیگر .
۵-ویروس نیوکاسل تا مسافت ۱ کیلومتری می تواند توسط باد حمل گردد.
ضدعفونی:بهترین ضد عفونی کننده نور خورشید می باشد.اگر لانه کبوترانتان آفتاب نمی خورد می توانید هر ماهی یکبار توسط ضد عفونی هایی مانند بنزالکونیوم کلراید که بر روی ویروس آنفولانزا هم علاوه بر ویروس نیوکاسل تاثیر خوبی دارد استفاده نمایید و پس از آن برای اطمینان بیشتر می توانید از ترکیب پرمگنات پتاسیم و فرمالین که موجب تصاعد گاز فرمالدئید می گردد استفاده کنید.البته با رعایت بهداشت و همچنین اشعه نور خورشید نیازی به اینگونه ضد عفونی کننده های نمی باشد.
نکته مهم :ویروس نیوکاسل تحت سویه های متفاوتی دارد که بنا به شرایط محیطی هر منطقه ای با ایجاد جهش ژنتیکی بوجود آمده اند.
لذا ممکن است واکسنی که برای پیشگیری تزریق می نمایم مثمر ثمر واقع نگردد.در حقیقت باید از واکسنهایی استفاده نمود که حاوی ویروس تخفیف حدت یافته یا کشته همان منطقه باشد.
واکسیناسیون: معمولا برای پیشگیری از ایجاد بیماری نیوکاسل از واکسنهای زنده تخفیف حدت یافته و یا کشته استفاده می گردد.
واکسنهای زنده که در بازار معمولا به ب۱ چشمی معروف هستند سریعا تیتر می دهند اما ایمنی آنها کوتاه مدت خواهد بود ولی واکسنهای کشته دیرتر تیتر داده اما ایمنی آن بیشتر می باشد.
بطور کلی واکسنهایی که در ایران تولید می شوند باید هر ۴ ماه یکمرتبه تکرار شوند زیرا ایمنی آنها حداکثر ۴ ماه می باشد.
جوجه ای که از تخم خارج می شود در سرم خونی خود دارای آنتی بادی های مادری بر علیه این بیماری می باشد.
(البته در صورتی که والدین آن قبلا واکسینه شده و یا بطور طبیعی آلوده شده باشند)حتما مد نظر داشته باشید که تا ۵ الی ۶ روز بعد از خروج جوجه ها از تخم تحت هیچ شرایطی والدین گرسنه نباشند.
زیرا در این دوره حساس اگر به جوجه ترشحات چینه دان(که تحت تاثیر هورمون پرولاکتین ایجاد می گردد)نرسیده و گرسنه بماندمولکولهای درشت آنتی بادی مادری شکسته شده و به عنوان منبع انرژی از آنها استفاده می شود و جوجه ها را در همان سنین ابتدایی در معرض ابتلا به بیماری قرار می دهند.
واکسنها را بر اساس دزی که بر روی آنها توسط کارخانه سازنده درج گردیده استفاده نمایید.
نیوکاسل فوق حاد:هم اکنون در اکثر نقاط کشور نیوکاسل فوق حادی شایع گردیده که جهت انجام واکسیناسیون و پیشگیری می توانید اعمال زیر را انجام دهید:
اقدام اورژانسی :اگر در گله شما نیوکاسل شایع شده و دامپزشک هم آنرا تایید کرده می توانید واکسن زنده نیوکاسل را با توجه به دز توصیه شده با آب مقطری که از آب شهر تهیه نشده باشد مخلوط کرده و بصورت اسپری بر روی کبوتران انجام دهید.و همزمان واکسن کشته روغنی را تزریق نمایید.

حتما قبل از انجام این کار مطمئن باشید که کبوترانتان دچار بیماریهای تنفسی ناشی از مایکوپلاسما نباشند.پس از انجام اسپری بدلیل تیتر سریع ایمنی لازم در کبوترانی که هنوز بیمار نشده اند ایجاد می گردد اما کبوتران بیمار حتما خواهند مرد.
پس می توانید کبوتران بیمار را جداکنید(ولی اگر کبوتران بیمار معدوم شوند بهتر است)پس از واکسیناسیون به این روش حتما شیشه محتوی این واکسنها را سوزانده ویا با مواد ضد عفونی ضدعفونی نمایید .ویا اینکه در آفتاب قرار دهید.
اقدامات جهت پیشگیری و واکسیناسیون:جوجه ها را در سن ۵ الی ۶ روزگی با واکسن زنده بروش اسپری و یا قطره چشمی واکسینه کنید.
اقدامات پس از واکسیناسیون :برای ۱۲ ساعت از ویتامینهای محلول در چربی(ویتامین آ- د-ای و کا- بهمراه الکترولیت استفاده کنید و ۱۲ ساعت دیگر هم از ویتامینهای محلول در آب(گروه ویتامینهای ب و ویتامین ث)استفاده نمایید.
بمدت ۴۸ ساعت هم بهتر است از پراندن کبوتران خودداری فرمایید.