سالهاست که آبله پرندگان شناخته شده است . در ابتدا آن را یک بلای مجزا از سایر بیماریها می دانستند . ملاحظه می شد که در پرندگانی که به صورت مجتمعی یا آپارتمانی نگهداری می کردند این بیماری بروز می کرد .آبله پرندگان مانند آبله سایر آبله های انسانها و پستانداران است .مانند آنها زخمهائی ایجاد می کند اما به انسان و پستانداران سرایت نمی کند. آبله در پرندگان شناخته شده میان ماکیان ،بوقلمون ، کبوتر و قناری شایع می شود .شدت و حد بیماری بر حسب نوع میزبان آنها متفاوت است .برخی از آنها در نوع به خصوص خطرناک هستند و در بعضی دیگر حتی قادر به ایجاد بیماری نیستند ویا اگر ایجاد کند به طور ضعیف است و حالت واکسن را دارد و ایمنیت ایجاد می کند . تحریک و تولید آنتی بادی بسته به نوع ویروس دارد .پرندگانی که به بیماری مبتلا می شوندپس از بهبودی ایمنیت کامل پیدا می کنند . برخی از آنها حتی به حالت خفیف ،بیماری مبتلا می شوند و ایمنیت نسبت به یک یا چند نوع آبله پیدا میکنند .مثلا نوع کبوتری هم کبوتر و هم قناری را از ابتلا به آبله حفظ میکند .ویروس قناری که بیماری شدید ،با تلفات زیاد در قناری تولید می کند ،اما در بقیه پرنگان تلفات کمتری را نسبت به قناری دارد .
علائم کلینیکی
آبله ابتدا پوست واعضای زیر پوست ،سر و حفره های مربوطه را آلوده می کند .ویروس در سلولهای پوست ، رشد نموده و تکثیر می شود . سپس آنها را تخریب کرده ، می ترکاند ودر نتیجه ،ترشح لنف را تحریک می کند . زخمهای پوست متورم می شود و حالت طاول به خود می گیرد که به اندازه های مختلف و جدا از هم قرار می گیرند و شاید هم ممکن است فقط یک دانه طاول پدید آید .طاولها پر از مایع و مملو از ویروس می باشند. پس از ترکیدن طاولها پوست روی آنها زرد رنگ و نکروتیک می گردد . این زخم ها در اثر آلودگی های ثانویه متورم و شکل زگیل به خود می گیرد
ترشحات چشم ها پلک ها را به هم می چسباند و پرنده نا بینا می شود .گاهی نیز هجوم الدم الدم شدید در چشم به وجود می آید .تورم پلک چشم یک حالت پف کرده به چشم می دهد و ترشحات از چشم جاری می شوند .
پلک سوم به طرف وسط چشم کشیده می شود . به طوری که نصف آن بسته به نظر می رسد .پرهای اطراف سر غالبا آلوده و کثیف می باشند . اشتها کم و گاهی به کلی قطع میشود .معهذا در برخی پرندگان اشتها طبیعی می ماند . ولی در عرض چند روز تمامی گله آلوده می شود .چشم آنهائی که از همه زودتز مبتلا میشون دارای ترشحات غلیظ موکوسی و زمانی نیز چرکی است . ترشحات چشم در ابتدا صاف بوده ،بعدا با استافیلوکوک آلوده می شود.
همچنین زخمهائی در نزدیکی بینی و منقار و سایر نواحی نرم تولید میشود که در کبوتر و قناری مشابه آنها در روی پا و گاهی بالها نیز ایجاد میشود .پس از این که پوست روی زخمها افتاد جای آن باقی می ماند . کاهی این زخمها در دهان ، حنجره و قسمت مخاطی ایجاد می شود و حالت دیفتریک به خود می گیرد .سپس با انباشتگی و بهم پیوستگی سلولهای مخاط ورق ورق می شوند و می افتند و زیر آنها نسج تازه و قرمز رنگ پدید می آیند .
موقعی که زخمهای تیپیک دیفتری (آبله)در حنجره ایجا می شود ، نفس کشیدن پرنده مشکل میشود . اغلب نفس نفس و دهنک می زند . این حالت همزمان با ورود ویروس در بدن پرنده پیدی می آید .وقتی که شدت ویروس یا مقدار آن زیاد باشد پرنده تلف میگردد .در حالت شدید آبله در قناری ، ویروس در داخل سلول رشد کرده و تکثیر پیدا می کند . در نتیجه در نسوج داخل و همچنین در پوست و مخاطات ، ترشحات اکسودائی که گاهی صاف و زمانی خونی است به وجود می آید .ضمنا تورو ریه و پریکاردیت هم دیده می شود .
تشخیص
گر چه زخم های پوستی شبیه زگیل و همچنین ندولهای مخاطی در حلق و حنجره همراه با مرگ و میر ، ما را به آبله راهنمائی میکند ،ولی می توان با داشتن آزمایشگاهی مجهز و تزریق در تخم جنیندار بیماری را به طور قطع تشخیص داد .
تشخیص افتراقی
بیماری هائی که یک یا دو علامت مشترک با آبله دارندوبا آن قابل اشتباهند عبارتند از :
تریکومونیازیس دهان و حنجره
مونلیازیس
اورنیتوزیس نوع چشمی
گزش حشرات
بعضی از تومورهای پوستی
حساسیت
عفونت
کمبود ویتامین A
بیماریهای قارچی
بیضی عفونتهای میکروبی پوستی
که غیر از مورد 4 و 8 مابقی در قناری بسیار نادر است .
معالجه و پیشگیری
به طور کلی داروهای اختصاصی برای معالجه بیماریهای ویروسی وجود ندارد . پیشگیری به شکل واکسیناسیون ، بهترین روش کنترول بیماری است .
برداشت زخمهای پوستی و شستشو با جوش شیرین 5%و برداشت زخمهای دیفتریک از مخاطات و مالیدن گلیسیرین ید در محل زخم ، شستشوی چشم با یک یا دو درصدنمک ، همچنین استفاده از پماد چشمی اکسی تتراسیکلین و یا کلرتتراسیکلین چشمی ، به بهبود چشم کمک می کنند که تا یک هفته ممکن است طول بکشد.اگر هجوم الدمی شدید باشد ، شستشو با چای پررنگ (با دمای 40 درجه سانتی گراد )کمک موثری خواهد کرد .بهترین متد پیشگیری ، مایه کوبی در کشاله بال با واکسن استیل (سوزن مخصوص آبله کوبی) است . آبله معمولا در کشورهای مناطق گرمسیری و معتدل بروز کرده و در کشورهای سرد سیر تنها در فصل تابستان شایع و عمدتا به وسیله حشرات منتقل میگردد. پرندگان وحشی نیز در نقل و انتقال این بیماری نقش عمده ای دارند .گر چه انتقال اغلب مستقیم صورت می گیرد ولی گاهی در اثر غذای آلوده نیز امکان سرایت بیماری وجود دارد .
کفتر من همشون گرفتن باید روی پا هاشون زده بعضی هاشون یکی بعضی هاشون هم تا ۸ تا ابله روی پا هاشون زده چه کار کنم
سلام بیماری آبله ویروسی هست باید کبوتر را تقوقیت کرد و از عفونت های ثانویه جلوگیری کرد .برای زخمهای آبله از ویولیت و پماد تتراسیکلین استفاده کنید بمدت 5 روز . از داکسی سیکلین و مولتی ویتامین از هر کدام یک سی سی در یک لیتر آب بمدت 5 روز جدا کردن کبوتران مریض و همچنین ضدعفونی جایگاه کبوتران و نظافت روزانه . دادن رب انار داخل آب آشامیدنی هم مفید می باشد