ما میدانیم که ۳ رنگدانه اصلی بترتیب غالب بودن، قرمز، سبز/ سیاه، و قهوه ای وجود دارند. هر کبوتر نر حامل ۲ ژن رنگ و هر کبوتر ماده حامل یک ژن رنگ و یک آلل خالی برای رنگ پر میباشند. ژن رنگ پر به جنسیت بستگی دارد. میدانیم که چهار طرح داریم که بترتیب غالب بودن عبارتند از ۱-طرح زاغ سبز پر ۲-طرح زاغ سبز معمولی ۳- سبز خط دار ۴-سبز بدون خط. هر کبوتر بدون اهمیت داشتن جنسیت دارای دو آلل طرح میباشد که به جنسیت ربطی ندارند. و همچنین طرح به رنگ کبوتر بستگی ندارد زیرا که در ۲ نقطه (locus) مختلف کوروموزم قرار گرفته اند.
رنگ زرد که بعضی وقتها به آن نارنجی یا قرمز نیز گفته میشود، بستگی به رگهای خونی داخل قرنیه دارد. همچنین رنگ سفید که بعضی وقتها بصورت صورتی، خاکستری یا آبی دیده میشود نیز به تعداد رگهای خونی قرنیه بستگی دارد. مطابق گفتههای دکتر هلندر، کبوتر وحشی فقط داری رنگ چشم نارنجی یا قرمز میباشد. از طرفی دیگر رنگ چشم سفید فقط و فقط به کبوتر اهلی تعلق دارد. بعضی نژادها هرگز با چشمان زرد پیدا نمیشوند مگر اینکه با نژادهای دیگر ترکیب شده باشند. عکسهای زیر نمونه هایی از رنگ چشم زرد میباشند که اگر دقت کنید قسمت داخلی قرنیه زرد است و مویرگهای خونی به خوبی در قسمت خارجی دیده میشوند.
رنگ سیاه:
همانند رنگ سفید یکدست یا زاغ یکدست (spread) که رنگ اصلی پرهای کبوتر را مخفی میکند، رنگ چشم سیاه رنگ اصلی شناخته نمیشود و یک متغیر به حساب میاید. کبوترانی که رنگ چشم سیاه دارند هماند بقیه کبوتران حامل دو ژن رنگ چشم هستند که ما قادر به دیدن آنها نیستیم. و دلیل آن اینست که این متغیر هر دوی آنها را از نظر ژنتیکی خاموش کرده است. کبوتران سفید مهر مغلوب را درنظر بگیرید، اکثرا داری چشمان سیاه، پرهای سفید، نوکهای سفید، گوشت و ناخنهای سفید هستند. اینها هم مثل چشمهای سیاه توسط متغیرهای دیگر خاموش شده اند که ما به ظاهر همه چیز را سفید میبینیم. اما ما میدانیم که زیر این پرهای سفید رنگ اصلی کبوتر نیز تولید میشود و وجود دارد. به همین دلیل است که سفید جز رنگها نیست و فقط یک متغیر است. و دوباره بهمین دلیل است که هر کبوتری دو ژن از سه ژن رنگ و دو ژن از چهار ژن طرح را به همراه دارد. پس رنگ چشم سیاه دو رنگ دیگر را مخفی میکند و خود را نشان میدهد.
رنگ زال (albino):
زال یا صورتی وقتی به وجود میاید که کبوتر تولید کننده رنگدانه های بدنش را بخاطر یک جهش ژنتیکی از دست داده باشد. نه فقط چشمها بلکه تمامی بدن بصورت صورتی با پرهای سفید دیده میشوند. ما آن را به این دلیل صورتی میبینیم که چون رنگ دانهای وجود ندارد که نور را منعکس کند نور از طریق مویرگها و بافتهای خونی انعکاس پیدا میکند . زال یک ژن مغلوب است که فقط در مرحله هوموزایگوت خود را نشان میدهد و میتواند در چندین نسل بدون بروز خود سفر کند و فقط وقتی خود را نشان میدهد که دو کبوتر حامل آن با هم جفت شوند و هردو ژنهای زال خود را ارائه بدهند. پس برای تولید زال ما به نر و ماده حامل ژن زال که خود زال نیستند (هتروزایگوت) و یا نر و ماده زال (هوموزایگوت) احتیاج داریم. زال در کبوتران ایرانی بندرت دیده میشود اما دوستانی که کبوترهای مسافتی دارند با آن به کرات مواجه میشوند.
رنگهای دیگر:
قرمز، صورتی، سفید، نارنجی، زرد، سیاه رنگ هایی هستند که ما میتوانیم آنها را به راحتی توضیح بدهیم. اما رنگ های سبز یا آبی یا قهوهای پر رنگ چطور میشوند؟ فراموش نکنیم که جهشهای ژنتیکی همیشه در حال وقوع هستند و دانشمندان هنوز نتوانسته اند توضیحی برای آنها پیدا کنند و یا تحقیقات کافی بر روی آنها انجام نداده اند. این رنگها میتواند متغیرهای جدید یا جهشهای جدید رنگهای سفید یا زرد باشند.
توضیح ژنتیکی برای رنگ چشم و نتایج ممکنه:
آیا چشم زرد یا سفید نسبت به سیاه غالب هستند؟ از انجایکه سیاه رنگ چشم نیست و فقط متغیر است جواب خیر میباشد. وقتی که رنگدانههای چشمی در سطح داخلی وجود بداشته باشند رنگ سیاه خود را بروز میدهد. اما ما میدانیم که هر دو آلل رنگ در زیر آن وجود دارند که وقتی آنرا با یک کبوتر چا هّی جفت کنیم آن رنگ در جوجهها بروز میکند.
در زیر برای درک بهتر مثالهای مختلفی از ترکیبهای ممکنه آورده شده است. اگر ما به پیشینه رنگ چشم در کبوترانمان واقف باشیم براحتی میتوانیم رنگ چشم جوجهها را قبل از تولد حدس بزنیم.
۱- چشم زرد هموزایگوت X چشم زرد هموزایگوت = همه جوجهها چشم زرد هموزایگوت خواهند شد.
۲- چشم زرد هموزایگوت X چشم زرد هتروزایگوت حامل ژن سفید = تمام جوجهها چشم زرد خواهند شد اما ۵۰% آنها چشم زرد هموزایگوت و ۵۰% چشم زرد هتروزایگوت حامل ژن سفید خواهند شد.
۳- چشم زرد هموزایگوت X چشم سیاه =اگر جوجهها رنگ چشمانشان را بروز بدهند تمام جوجهها چشم زرد خواهند شد*.
*توضیح: در این مورد ما میدانیم که یکی از دو جفت کبوتر چشم زرد است و میدانیم که کبوتر چشم سیاه در زیر داری یکی از ژنهای سفید و یا زرد است. و چون زرد به سفید غالب است، اگر جوجه رنگ اصلی چشم را نشان بدهد این رنگ یا زرد هموزایگوت است و یا زرد هتروزایگوت.
۴- چشم زرد هتروزایگوت x چشم زرد هتروزایگوت = ۲۵% جوجهها چشم زرد هموزایگوت و ۵۰% چشم زرد هتروزایگوت حامل ژن چشم سفید، و ۲۵% چشم سفید هموزایگوت خواهند شد.
۵- چشم زرد هتروزایگوت x چشم سیاه = از این ترکیب ما میتوانیم انتظار هر رنگی را داشته باشیم، حتی میتوانیم انتظار چشم تابتا یا چشم چغر را نیز داشته باشیم.
۶- چشم سفید هموزایگوت x چشم زرد هموزایگوت = تمام جوجهها چشم زرد خواهند شد و ۱۰۰% آنها چشم زرد هتروزایگوت حامل ژن چشم سفید خواهند شد.
۷- چشم سفید هموزایگوت x چشم زرد هتروزایگوت حامل سفید = ۵۰% هتروزایگوت زرد حامل سفید و ۵۰% چشم سفید هموزایگوت خواهند شد.
۸- چشم سفید هموزایگوت x چشم سیاه = از این ترکیب ما میتوانیم انتظار هر رنگی را داشته باشیم.
۹- چیزی به اسم چشم سفید هتروزایگوت وجود ندارد. چشم سفید فقط در مرحله هموزایگوت وجود دارد.
منبع:وبلاگ کبوتر ایرانی در کانادا (حمید )
قدرت بینایی:
قدرت بینایی کبوتر از انسان بهتر است. کبوتر علاوه بر نور هایی که ما میتونیم ببینیم قادر به دیدن نور ماورأ ی بنفش نیز میباشد. در طول روز کبوتر میتواند ستارگان را ببیند اما با تاریک شدن هوا قدرت بینایی آن از انسان کمتر میشود. در طعبیت برای اینکه از دست حیوانات شکار چی در امان باشد باید چشمهایش را باز نگاه دارد. قرار گرفتن چشم ها در دو طرف سر به آن توانایی بینایی ۳۴۰ درجه میدهد و برای اینکه بتواند با سرعت و بدون مشکل پرواز کند قدرت تحلیل و تجزیه تصاویر توسط مغز آن ۳ برابر انسان میباشد. اگر یک کبوتر یک فیلم سینمایی را تماشا کند ۲۴ فریم عکس یا تصویر در یک ثانیه برای او بمانند تماشای اسلاید برای ماست. او حداقل به ۷۵ فریم عکس احتیاج دارد تا مغزش بتواند فیلم را به تصویر بکشد. بهمین دلیل است که کبوتران از اتومبیل در حال حرکت به سرعت فرار نمیکنند یا هنگامی که قوش به او حمله میکند تا آخرین لحظه به پرواز عادی خودش ادامه میدهد. به نظر او اینها آهسته تر از اینکه هستند میرسد.
رنگ چشم کبوتر:
مطابق نوشتههای دکتر هلندر، کبوترها دارای سه رنگ چشم هستند. زرد، سفید و سیاه. زرد و سفید تنها رنگهای هستند که روی قرنیه دیده میشوند. این دو رنگ رنگهای اصلی چشم کبوتر هستند. دقیقا بمانند طرح، کبوتر حامل دو آلل رنگ چشم میباشد که زرد بر سفید غالب است. بر خلاف رنگ پر ، رنگ چشم به جنسیت بستگی ندارد و ما نمیتوانیم با دیدن رنگ چشم جنسیت جوجهها را پیش بینی کنیم.
رنگ های زرد و سفید: